Czy można odroczyć zastępczą karę pozbawienia wolności?

Polskie prawo przewiduje możliwość odroczenia zastępczej kary pozbawienia wolności, jednakże stosowanie tej instytucji uzależnione jest od spełnienia przez skazanego pewnych warunków.

Zgodnie z przepisami Kodeksu karnego wykonawczego – zastępcza kara pozbawienia wolności wymierzana jest, gdy skazany uchyla się od odbywania kary ograniczenia wolności. Jeżeli nie uiszcza on świadczenia pieniężnego, orzeczonego jako środek karny lub też innych obowiązków, jakie zostały na niego nałożone przez Sąd w postaci na przykład powinności przeproszenia pokrzywdzonego, czy też poddania się terapii uzależnień, wówczas Sąd także może zdecydować o zastosowaniu zastępczej kary pozbawienia wolności. W takim przypadku, ma ona więc charakter fakultatywny.

Środek ten jest obligatoryjnie stosowany również w przypadku, gdy wobec skazanego bezskuteczna okazała się egzekucja grzywny lub też z okoliczności sprawy wynika, że byłaby ona bezskuteczna, a:

• skazany oświadczył, że nie wyraża zgody na podjęcie pracy społecznie użytecznej albo uchyla się od jej wykonania,

lub

• zamiana grzywny na pracę społecznie użyteczną jest niemożliwa lub niecelowa.

W świetle powyższego, stwierdzić więc trzeba, że zastępcza kara pozbawienia wolności jest stosowana na etapie postępowania wykonawczego, czyli w sytuacji, gdy już realizowana jest kara orzeczona wobec sprawcy czynu zabronionego i ma charakter dyscyplinujący.

W przypadku, gdy kara ograniczenia wolności bądź grzywny została już w części wykonana, wówczas Sąd zarządza wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności w wymiarze, który odpowiada czasowi bądź kwocie, jaka pozostała do zrealizowania. Przyjmuje się wówczas, że jeden dzień zastępczej kary pozbawienia wolności jest równoważny:

• dwóm dniom kary ograniczenia wolności,
• w przypadku grzywny w postaci kwotowej – sumie od 20 do 4000 złotych,
• w przypadku grzywny w postaci stawek dziennych – dwóm stawkom dziennym.

Zastępcza kara pozbawienia wolności nie może przekroczyć 12 miesięcy pozbawienia wolności, jak również górnej granicy kary pozbawienia wolności za dane przestępstwo.

Pamiętać również trzeba, iż jeżeli przepisy prawa nie przewidują za dane przestępstwo kary pozbawienia wolności, górna granica zastępczej kary pozbawienia wolności nie może przekroczyć 6 miesięcy.

Musisz wiedzieć, że Sąd może w każdym czasie wstrzymać wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności w wypadku, gdy skazany oświadczy na piśmie, że podejmie odbywanie kary ograniczenia wolności i podda się rygorom, które są z nią związane.

Zaznaczyć trzeba, że odroczenie zastępczej kary pozbawienia wolności, czyli jej wstrzymanie, następuje do czasu wykonania orzeczonej kary ograniczenia wolności. Jeżeli skazany uchyla się od odbywania kary ograniczenia wolności, wówczas Sąd zarządza wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności.

Na postanowienie w przedmiocie wstrzymania i zarządzenia wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności oraz określenia wymiaru pozostałej do odbycia kary przysługuje zażalenie.

Dodać należy, iż niedopuszczalne jest ponowne wstrzymanie wykonania tej samej zastępczej kary pozbawienia wolności.