Odszkodowania

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, odszkodowanie z ubezpieczenia nie podlega opodatkowaniu. Istnieją jednak od tej zasady znaczące wyjątki.

Kwestie związane z opodatkowaniem odszkodowania z ubezpieczenia reguluje ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z nią – opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochody, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl w/w aktu prawnego – przychodami są m.in. otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń (art. 11 ust.1 ustawy). Taką definicję spełnia też odszkodowanie z ubezpieczenia.

Czy odszkodowanie z ubezpieczenia podlega opodatkowaniu w każdym przypadku?

Na szczęście – nie!

Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawy wolne od podatku dochodowego są:

• otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub aktów administracyjnych wydanych na podstawie tych przepisów,
• odszkodowania wypłacane na podstawie wyroków bądź ugód sądowych,
• renty, na przykład z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy.

Natomiast na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 przedmiotowej ustawy – wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych.

Przyjęte przez ustawodawcę takie rozwiązanie prawne wynika z faktu, iż odszkodowanie z samej definicji powinno rekompensować osobie poszkodowanej wyrządzoną jej szkodę i nie jest formą wzbogacenia się. Tym samym, nie spełnia ono warunków przychodu.

Wskazać trzeba, że zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 7 listopada 2003 roku sygn. akt: I SA/Łd 1210/02, ,,każde odszkodowanie otrzymane na podstawie przepisów prawa rangi ustawowej, o ile nie znalazło się w katalogu wyłączeń z art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. A-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego.”

Przykładowo, oznacza to, że odszkodowanie z OC sprawcy zdarzenia komunikacyjnego (w tym zaniżone odszkodowanie z OC sprawcy) z tytułu kosztów naprawy pojazdu, zadośćuczynienie za krzywdy poniesione na skutek wypadku samochodowego, czy odszkodowanie uzyskane za błąd medyczny nie będą opodatkowane.

Co do zasady więc odszkodowanie wypłacane przez ubezpieczyciela najczęściej nie musi być wykazane w rocznym zeznaniu podatkowym (PIT). Nie dotyczy to jednak:

• przedsiębiorców, którzy dostali pieniądze z ubezpieczenia jako odszkodowanie za części majątku użytkowane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. W przypadku takich osób konieczne jest również wykazanie kwot odszkodowań zasądzonych przez Sąd,
• przedsiębiorców, którzy otrzymali świadczenia w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, na przykład odszkodowanie z tytułu utraconych korzyści,
• rolników uzyskujących przychody w ramach tzw. działów specjalnych produkcji rolnej, o ile ubezpieczyciel wypłacił im rekompensatę za szkody na majątku przeznaczonym do działalności rolniczej.

Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić swoje świadczenie, a więc wypłacić odszkodowanie w terminie trzydziestu dni. Liczy się go od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku, czyli zgłoszenia szkody.

Często jednak zakład ubezpieczeń musi przeprowadzić bardziej złożone, a tym samym i dłuższe postępowanie w zakresie ustalenia wysokości szkody bądź okoliczności zdarzenia, które ją wywołało.

W takim wypadku, skoro wyjaśnienie we wskazanym powyżej terminie wszystkich okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia okazało się niemożliwe, wówczas świadczenie powinno być spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności ich wyjaśnienie było możliwe.

Musisz jednak wiedzieć, że bezsporną część świadczenia ubezpieczyciel powinien spełnić w terminie trzydziestu dni.

Zaznaczyć przy tym trzeba, iż umowa ubezpieczenia lub Ogólne Warunki Ubezpieczenia mogą zawierać postanowienia korzystniejsze dla uprawnionego niż opisane powyżej.

Wskazać należy, że nieco inaczej wygląda sytuacja w zakresie rozliczania szkód w zakresie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów (OC). Również i w tym przypadku, obowiązuje 30 dniowy termin na wypłatę odszkodowania, a także zasada, iż skoro wyjaśnienie w tym terminie wszystkich okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia okazało się niemożliwe, wówczas świadczenie powinno być spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności ich wyjaśnienie było możliwe. Ustawodawca jednakże dodatkowo wskazał, że powinno to mieć miejsce nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego. W takim wypadku ubezpieczyciel, w terminie 30 dni od daty zgłoszenia szkody, zobowiązany jest do zawiadomienia na piśmie uprawnionego o przyczynach niemożności zaspokojenia jego roszczeń w całości lub w części, jak również o przypuszczalnym terminie zajęcia ostatecznego stanowiska względem roszczeń uprawnionego, a także wypłaca bezsporną część odszkodowania.

Ile czasu ma ubezpieczalnia na wypłacenie odszkodowania OC w przypadku postępowania reklamacyjnego?

W przypadku zaniżonego odszkodowania OC sprawcy poszkodowany może wszcząć postępowanie reklamacyjne. Odpowiedź na reklamację powinna być udzielona bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 30 dni od dnia jej otrzymania. Do zachowania tego terminu wystarczy wysłanie odpowiedzi przed jego upływem.

W szczególnie skomplikowanych przypadkach, uniemożliwiających rozpatrzenie reklamacji i udzielenie odpowiedzi w terminie, ubezpieczyciel w informacji przekazywanej klientowi, który wystąpił z reklamacją określa przewidywany termin rozpatrzenia reklamacji i udzielenia odpowiedzi, który nie może przekroczyć 60 dni od dnia jej otrzymania.

W przypadku niedotrzymania żadnego z tych terminów, reklamację uważa się za rozpatrzoną zgodnie z wolą klienta.

Każdej osobie poszkodowanej w wypadku komunikacyjnym przysługuje odpowiednie odszkodowanie od ubezpieczyciela sprawcy wypadku, który zawarł umowę odpowiedzialności cywilnej (OC).

Zgodnie z zapisami Kodeksu cywilnego – przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w niej odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Odszkodowanie za wypadek komunikacyjny – Zakres odpowiedzialności odszkodowawczej ubezpieczyciela sprawcy kolizji drogowej jest bardzo szeroki i obejmuje :

• w zakresie szkód rzeczowych – zwrot kosztów przywrócenia pojazdu poszkodowanego do stanu w jakim znajdował się przed wypadkiem (chyba, że chodzi o tzw. szkodę całkowitą, a więc kompletne zniszczenie pojazdu – wtedy przysługuje odszkodowanie w wysokości różnicy pomiędzy wartością pojazdu na dzień szkody a wartością wraku), zwrot kosztów wynajmu samochodu zastępczego, zwrot kosztów holowania samochodu, zwrot kosztów rzeczy uszkodzonych na skutek kolizji;
• w zakresie szkód osobowych – zadośćuczynienie za doznaną krzywdę, zwrot kosztów leczenia, rehabilitacji i opieki, zwrot kosztów dojazdów (np. do szpitala, czy na rehabilitację), wyrównanie utraconych dochodów oraz renta, jeśli nastąpiło całkowita lub częściowa utrata zdolności do pracy zarobkowej, jak również renta z tytułu zwiększonych potrzeb poszkodowanego.

Podkreślić trzeba, że zgłoszenie szkody komunikacyjnej spoczywa na osobie poszkodowanej. Należy to uczynić wobec zakładu ubezpieczeń, w którym sprawca ma w dniu wypadku ważną polisę OC.

Sprawa o odszkodowanie – Termin na zgłoszenie szkody z OC sprawcy zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego wynosi 3 lata, gdyż po tym czasie następuje przedawnienie roszczenia. Jeśli jednak szkoda powstała w wyniku występku lub zbrodni, to na zgłoszenie roszczenia jest aż 20 lat. Termin ten liczy się od dnia, w którym miało miejsce popełnienie przestępstwa.

W ciągu 7 dni od otrzymania zgłoszenia ubezpieczyciel powinien poinformować poszkodowanego o zarejestrowaniu szkody, zaś odszkodowanie podlega wypłaceniu w terminie 30 dni od daty dokonanego zgłoszenia. Jeśli jednak nie udało się ustalić okoliczności potrzebnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń lub wysokości szkody – ubezpieczyciel powinien wypłacić odszkodowanie w ciągu 14 dni od momentu, kiedy niezbędne okoliczności zostały ustalone. Okres ten nie powinien przekraczać jednak 90 dni od momentu zgłoszenia. Po tym czasie sprawa o odszkodowanie może być zgłoszona do Sądu w postaci roszczenia o wypłatę odszkodowania.

Odszkodowania powypadkowe Wrocław – Na przedłużenie sprawy o odszkodowanie za wypadek komunikacyjny mogą wpłynąć przykładowo czynniki, takie jak:

• konieczność wykonania dodatkowych oględzin przednaprawczych pojazdu i naniesienia poprawek do kosztorysu naprawy,
• oczekiwanie na akceptację kosztorysu ze strony ubezpieczyciela,
• trwające leczenie lub rehabilitacja poszkodowanego,
• ustalanie sprawcy przed sądem na drodze postępowania karnego lub w postępowaniu wykroczeniowym,
• konieczność sporządzenia opinii przez rzeczoznawcę,
• zwlekanie przez poszkodowanego ze zgłoszeniem szkody lub przesłaniem ubezpieczycielowi żądanych dokumentów. 

Pozew jest pismem procesowym, dlatego musi spełniać wymogi formalne przewidziane w tym zakresie przez kodeks postępowania cywilnego, takie jak, np. oznaczenie sądu, dane stron postępowania, ich przedstawicieli i pełnomocników, oznaczenie rodzaju pisma, wymienienie załączników. Ustawodawca wymaga także wskazania przez powoda daty wymagalności dochodzonego roszczenia. Konieczne jest także zamieszczenie informacji o podjęciu starań polubownego zakończenia sprawy. 

Pozew o odszkodowanie musi w swojej treści zawierać jednoznaczne żądanie zasądzenia dokładnie oznaczonej kwoty pieniężnej. Niezbędne jest także przywołanie faktów, na których opieramy swoje żądanie oraz powołanie dowodów na ich poparcie (np. dokumenty, oględziny, przesłuchanie świadków, przesłuchanie stron, opinia biegłego, nagranie z kamery samochodowej, faktury za leczenie, wyniki badań). Do pozwu warto dołączyć wszystkie posiadane dokumenty dotyczące wypadku komunikacyjnego, które mają związek z odszkodowaniem i potwierdzą zasadność roszczenia. 

Jeśli interesują Cię: odszkodowania Wrocław, odszkodowania powypadkowe Wrocław, pomoc w uzyskaniu odszkodowania, zachęcamy do kontaktu z Kancelarią. 

Zgodnie z ustawą o ubezpieczeniach obowiązkowych, zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni, licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego zawiadomienia o szkodzie.

W przypadku, gdyby wyjaśnienie w tym terminie okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego. 

Jeżeli odszkodowanie nie przysługuje lub przysługuje w innej wysokości niż określona w zgłoszonym roszczeniu, zakład ubezpieczeń informuje o tym na piśmie osobę występującą z roszczeniem w terminie 30 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie. 

Powyższe terminy nie obejmują postępowania reklamacyjnego. Jeśli sprawa trafi do sądu, wypłata odszkodowania w należytej wysokości następuje zazwyczaj dopiero po prawomocnym zakończeniu postępowania. Warto pamiętać o tym, że co do zasady, dochodzenie odszkodowania jest ograniczone trzyletnim terminem przedawnienia. 

Zadośćuczynienie i odszkodowanie to pojęcie o odmiennym znaczeniu, choć często błędnie stosowane zamiennie. Główna różnica, jaka dzieli te dwie instytucje prawa cywilnego, to rodzaj dobra prawnego, które zostało naruszone.

Zadośćuczynienie jest formą rekompensaty finansowej za krzywdę (szkodę niemajątkową). Odszkodowanie zaś przysługuje w przypadku szkody majątkowej i może dotyczyć szkody rzeczywistej („damnum emergens”) lub utraconych korzyści („lucrum cessans”).