Wniosek o odrzucenie spadku. Jak uniknąć odziedziczenia długu?

Kto informuje o powołaniu do spadku?

W naszym systemie prawnym brak jest przepisu, który nakładałby na sądy, organy publiczne, czy notariuszy obowiązek powiadamiania spadkobierców o ich powołaniu do spadku, poza sytuacją, kiedy zmarły pozostawił testament. Zgodnie z przepisami procedury cywilnej, w przypadku zainicjowania sprawy sądowej po zmarłym, o dokonanym otwarciu i ogłoszeniu testamentu sąd spadku albo notariusz zawiadamia w miarę możności osoby, których rozrządzenia testamentowe dotyczą, oraz wykonawcę testamentu, tymczasowego przedstawiciela i kuratora spadku.

Zawiadomienie w tym trybie powołanego w testamencie spadkobiercy, tak samo jak wezwanie do sprawy o stwierdzenie nabycia spadkobiercy ustawowego nie jest równoznaczne z otwarciem się dla tego spadkobiercy terminu na złożenie swojego oświadczenia spadkowego, jeśli spadkobierca ten o swoim powołaniu do spadku nabył wcześniej wiedzę. 

Co można zrobić ze spadkiem?

Spadkobierca może spadek przyjąć albo odrzucić. 

Dziedziczenie długów – Polskie prawo przewiduje dwa sposoby nabycia spadku – przyjęcie spadku wprost oraz przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Spadkobierca, który przyjmuje spadek wprost odpowiada za długi spadkowe bez ograniczeń – w pełnej wysokości i ze swojego majątku. Z kolei spadkobierca, który przyjmuje spadek z dobrodziejstwem inwentarza ponosi odpowiedzialność za będące w spadku długi do wartości aktywów spadkowych. 

Jak nie odziedziczyć długów spadkowych – Spadkobierca może także spadek odrzucić, pozbawiając się tym samym praw do przysługującego mu udziału spadkowego, ale uwalniając się jednocześnie od jakiejkolwiek odpowiedzialności za długi spadkowe. Spadkobierca, który spadek odrzuca, traktowany jest przez przepisy tak jakby nie dożył chwili otwarcia spadku, co powoduje, że powołanie do spadku uzyskują jego następcy prawni. 

Prawo przewiduje ograniczony czas na to, aby spadkobierca w dogodny dla siebie sposób uregulował swoją sytuację prawną, związaną z powstaniem prawa do spadku. Na złożenie oświadczenia spadkowego co do przyjęcia spadku bądź jego odrzucenia jest 6 miesięcy od dnia dowiedzenia się o swoim tytule do spadku. Termin ten, z racji swojego charakteru nie podlega przedłużeniu ani przywróceniu. Przepisy stanowią, że spadkobierca, który w tym terminie nie złożył oświadczenia spadkowego, z mocy prawa nabywa spadek z dobrodziejstwem inwentarza. 

Jakie są możliwe problemy przy odrzuceniu spadku?

Najczęściej występującym problemem jest upływ 6 miesięcznego terminu na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku. Spadkobierca, który dołożył należytej staranności w terminowym złożeniu oświadczenia spadkowego musi liczyć się z tym, że nabył spadek z dobrodziejstwem inwentarza. 

Poza tym, mieć na względzie należy, że odrzucenie spadku przez spadkobiercę nie oznacza, że przysługujący mu udział przestaje w ogóle istnieć, lecz przechodzi on na następców prawnych tego spadkobiercy, rozszerzając krąg spadkobierców. Żeby uchronić swoją rodzinę, w tym przede wszystkim dzieci od niedogodności związanych z odpowiedzialnością za długi spadkowe, należy dopilnować, aby i one złożyły w terminie oświadczenie o odrzuceniu spadku. 

Odrzucenie spadku przez spadkobiercę, a zwłaszcza kaskadowe składanie przez kolejnych spadkobierców oświadczenia o odrzuceniu spadku powoduje znaczne przedłużenie spraw o stwierdzenie nabycia spadku.  Sytuacja taka jest szczególnie niekorzystna z perspektywy wierzycieli, którzy oczekują rozstrzygnięcia sądu w zakresie ustalenia spadkobierców, czyli osób odpowiedzialnych za istniejące w spadku obciążenia. 

Termin na odrzucenie spadku przez dalszych spadkobierców

Ustawa nie różnicuje długości terminu na odrzucenie w zależności od tego czy dotyczyć ma on najbliższych krewnych zmarłego, czy też tych dalszych członków rodziny. W każdym przypadku termin ten wynosi 6 miesięcy licząc od dnia dowiedzenia się przez spadkobiercę o tytule do spadku. 

Wniosek o odrzucenie spadku w imieniu małoletniego

Małoletnie dziecko, pomimo braku pełnej zdolności do czynności prawnej, może być spadkobiercą. Jeśli spadek obciążony jest długami, warto rozważyć to, czy z perspektywy ochrony interesów dziecka, odrzucenie takiego spadku przez małoletniego nie będzie rozwiązaniem korzystniejszym.

Wniosek o odrzucenie spadku w imieniu małoletniego – Małoletni nie może samodzielnie złożyć skutecznego oświadczenia o odrzuceniu spadku. Koniecznym jest, aby takie oświadczenie w jego imieniu złożyli jego rodzice, po uprzednim uzyskaniu zgody sądu rodzinnego w tym zakresie. Aby taką zgodę uzyskać, rodzice dziecka muszą wystąpić do sądu ze stosownym wnioskiem. Dopiero po uzyskaniu prawomocnego postanowienia sądu opiekuńczego, rodzice mogą w imieniu małoletniego dziecka odrzucić spadek, który przypada ich małoletniego dziecku, chroniąc je tym sposobem od obowiązku uregulowania pozostałych po zmarłym krewnym długów. 

Zachęcamy do bliższego zapoznania się z ofertą Kancelarii w zakresie spraw cywilnych.

Jeśli potrzebujesz pomocy w kategorii: termin na odrzucenie spadku przez dalszych spadkobierców, odrzucenie spadku, wniosek o odrzucenie spadku w imieniu małoletniego, dziedziczenie długów, zapraszamy do kontaktu z adwokatem.