Radca prawny, adwokat i prawnik — różnice i podobieństwa

Określenia takie jak prawnik, adwokat, czy radca prawny są używane w języku potocznym zamiennie. Istnieją jednak między nimi różnice, które mają duże znaczenie, szczególnie wtedy, gdy stajemy przed wyborem specjalisty, który pomoże nam w rozwiązaniu konkretnego problemu z zakresu prawa. W artykule przedstawiamy charakterystykę zawodu radcy prawnego oraz adwokata wraz z dokładnym opisem zakresu kompetencji obu specjalistów. Dzięki poniższym informacjom dowiesz się, do kogo udać się po pomoc. 

Kim jest radca prawny?

Rozróżnienie zawodów prawniczych należy rozpocząć od wyjaśnienia, kim jest prawnik, ponieważ jest to najczęściej używany zwrot w kontekście tej branży. Prawnikiem jest każda osoba, która ukończyła 5-letnie studia prawnicze, jednak sam dyplom nie daje uprawnień do tego, by móc zastępować klienta przed sądem. 

By uzyskać uprawnienia do udzielania profesjonalnej pomocy prawnej, należy spełnić warunki, które wraz z zasadami wykonywania zawodu radcy prawnego, są uregulowane w ustawie z 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych. Art. 4 wymienionej ustawy mówi o tym, że wykonywanie zawodu radcy prawnego polega na świadczeniu pomocy prawnej.

Po zmianie przepisów 1 lipca 2015 r., świadczenie pomocy prawnej przez radcę prawnego polega w szczególności na:

• udzielaniu porad i konsultacji prawnych,
• sporządzaniu opinii prawnych,
• opracowywaniu projektów aktów prawnych
• występowaniu przed urzędami i sądami w charakterze pełnomocnika lub obrońcy.

Od 1 lipca 2015 roku radcowie prawni mogą także występować jako obrońcy w sprawach karnych i karnoskarbowych, jeżeli nie pozostają w stosunku pracy. Wynika z tego, że powyższe uprawnienie przysługuje radcom zatrudnionym w ramach umowy cywilnoprawnej, w kancelarii radcy prawnego oraz w odpowiedniej spółce. Warunek niepozostawania w stosunku pracy nie obejmuje pracowników naukowych i naukowo-dydaktycznych. 

Zawód adwokata – na czym polega?

Wykonywanie zawodu adwokata, tak samo jak radcy prawnego, reguluje ustawa. W tym przypadku jest to ustawa Prawo o adwokaturze. Powyższy akt reguluje m.in. funkcjonowanie samorządu adwokackiego oraz sposób przeprowadzania egzaminów na aplikacje.

Z Prawa o adwokaturze wynika, że Adwokat zajmuje się świadczeniem pomocy prawnej, czyli:

• udzielaniem porad prawnych,
• sporządzaniem opinii prawnych,
• opracowywaniem projektów aktów prawnych,
• występowaniem przed sądami oraz przed urzędami.

Różnice między adwokatem a radcą prawnym

Zanim wprowadzono zmianę w przepisach, główna różnica między adwokatem a radcą prawnym polegała na tym, że tylko adwokat Wrocław mógł być obrońcą w sprawach karnych i karnoskarbowych. Obecnie reprezentowanie swojego mocodawcy w takich sprawach i w takim charakterze przez radcę prawnego jest możliwe pod warunkiem niepozostawania przez niego w stosunku pracy. Do 2007 r. radca prawny w odróżnieniu od adwokata, nie mógł występować także w sprawach z zakresu prawa rodzinnego (m.in. sprawy rozwodowe), obecnie jest to już jednak dozwolone.

Kolejna różnica między adwokatem a radcą prawnym polega na tym, że radca prawny może być zatrudniony na podstawie stosunku pracy u konkretnego przedsiębiorcy. Wykonywanie zawodu adwokata może się natomiast odbywać tylko w drodze indywidualnej działalności gospodarczej lub jako wspólnik spółki.

Jakie są podobieństwa?

Profesje radcy prawnego i adwokata łączy przede wszystkim fakt, iż są to zawody zaufania publicznego, z czego wynikają konkretne obowiązki. Zarówno radca prawny, jak i Adwokat Wrocław:

• posiada wysokie kwalifikacje i kompetencje zawodowe,
• posiada szczególną więź osobistą pomiędzy wykonującym zawód a udzielającym pełnomocnictwa, opartą na zaufaniu do klienta
• samodzielnie i niezależnie wykonuje zawód,
• ponosi odpowiedzialność materialną i dyscyplinarną za nienależyte wykonywanie zawodu,
• posiada szczególny status prawny (zawody są uregulowane ustawowo i podlegają ochronie prawnej)
• posiada obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej,
• jest zobowiązany do udziału w samorządzie zawodowym i poddawania się zasadom wytworzonym przez ten samorząd.

Podsumowanie

Obecnie różnice między zawodem adwokata i radcy prawnego są tak niewielkie, że istnieją postulaty o połączeniu obu zawodów. Obaj specjaliści mogą bowiem udzielać porad z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego, czy administracyjnego. Polska jest w tej chwili jednym z nielicznych krajów, który utrzymuje podział na radcę prawnego oraz adwokata.