Karę pozbawienia wolności można wykonywać w trzech postaciach. Warunkowe zawieszenie kary polega na odpowiednim zachowaniu skazanego w okresie próby. Bezwzględna kara pozbawienia wolności to pobyt w zakładzie karnym. Opcją pośrednią jest odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego. Polega to na przebywaniu w określonym miejscu poza więzieniem przez okres, na jaki orzeczono karę pozbawienia wolności. Przy dozorze elektronicznym w mieszkaniu skazanego montuje się stację bazową, a na nodze instalowany jest nadajnik, które zapewniają przestrzeganie dozoru. Jeśli skazany oddali się bez pozwolenia poza miejsce wykonywania kary, urządzenia poinformują o tym podmiot dozorujący, a osobie skazanej grozi uchylenie zezwolenia na odbycie kary w omawianym systemie.
Najważniejsze zmiany w 2022 roku w kwestii pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego
Jeśli chodzi o wyrażanie zgody na dozór elektroniczny, 2022 zmiany przyniósł zwłaszcza w kwestii podmiotów orzekających o dozorze. Dla pewnych kategorii skazanych właściwa stała się komisja penitencjarna. Wprowadzono zmiany w podstawach orzekania dozoru, nowe uprawnienia zdobył także prokurator, który może sprzeciwić się odbywaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego. W takiej sytuacji osoba, która zgodę otrzymała, musi oczekiwać na uprawomocnienie się orzeczenia. Wreszcie w przypadku uchylenia dozoru elektronicznego, 2022 rok przyniósł doprecyzowanie kwestii doprowadzenia osoby, która złamała warunki dozoru do zakładu karnego.
Nowe kompetencje komisji penitencjarnej
Tak jak wspomniano, istotne z punktu widzenia dozoru elektronicznego zmiany w przepisach dotyczą przede wszystkim komisji penitencjarnej. Organ ten zyskał możliwość orzekania dozoru elektronicznego w konkretnych kategoriach spraw.
Komisja penitencjarna w zakresie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego zyskała także inne uprawnienia:
- może przyjmować zgodę osób zamieszkujących ze skazanym na dozór (art. 43h § 3 k.k.w.);
- może w powyższym zakresie żądać ustalenia pewnych danych przez kuratora (art. 43h § 4 k.k.w.);
- może odebrać od kuratora pozyskane przez niego zgody (art. 43h § 5 k.k.w.);
- może wnioskować o nałożenie na skazanego obowiązków przewidzianych w art. 72 Kodeksu karnego (art. 43nb § 1 k.k.w.);
- otrzymuje informacje od podmiotu dozorującego o dacie rozpoczęcia dozoru (art. 43t § 1 pkt 1 k.k.w.).
Rozszerzone możliwości odbycia kary w systemie dozoru elektronicznego
Oprócz wprowadzenia nowych uprawnień dla komisji penitencjarnej orzekającej dozór elektroniczny, 2022 zmiany przyniósł także w kwestii samych przesłanek wyrażania zgody na dozór.
Po pierwsze, złagodzono przesłankę osiągnięcia celów kary poprzez wykonanie jej w dozorze. Zgodnie z nową wersją art. 43la § 1 pkt 2 k.k.w. warunkiem orzeczenia dozoru jest to, by odbywaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie stały na przeszkodzie szczególne względy wskazujące, że w razie odbycia kary w tym systemie nie zostaną osiągnięte cele kary.
Po drugie, wprowadzona została zupełnie nowa przesłanka formalna orzekania dozoru w pkt 1 cytowanego wyżej przepisu. W myśl znowelizowanych przepisów zgoda na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego może zostać także wydana, jeśli:
- wobec skazanego orzeczono karę pozbawienia wolności w wymiarze niższym niż 3 lata oraz
- skazanemu do odbycia w zakładzie karnym pozostała część tej kary w wymiarze nie większym niż 6 miesięcy.
Nowa przesłanka jest odpowiedzią na często pojawiające się pytanie o dozór elektroniczny do 2 lat pozbawienia wolności. W przypadku orzeczenia takiej kary dozór jest możliwy, ale do odbycia musi pozostać maksymalnie 6 miesięcy z orzeczonych 2 lat.


Kiedy zmiany w przepisach dotyczących systemu dozoru elektronicznego wchodzą w życie?
W zakresie omawianych aspektów dozoru elektronicznego, zmiany w przepisach weszły w życie 1 stycznia 2023 roku. Wynika to z zapisów ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych z dnia 5 sierpnia 2022 r. (Dz.U. z 2022 r. poz. 1855), która znowelizowała 14 różnych aktów prawnych. Z uwagi na datę uchwalenia tej ustawy często mylnie omawiane zmiany nazywane są “dozorem elektronicznym 2022”, choć w istocie wchodzą one w życie dopiero z początkiem nowego roku.
Warto także wspomnieć o przepisach przejściowych. Zgodnie z art. 20 wspomnianej ustawy, wnioski o udzielenie zgody na dozór elektroniczny złożone przed dniem 1 stycznia 2023 r., które do tego dnia nie zostały rozpoznane, są procedowane według starych przepisów. Oznacza to, że możliwe jest złożenie wniosku o orzeczenie dozoru elektronicznego do 2 lat, od kiedy obowiązywać będę zmienione regulacje.
Czy w świetle nowych przepisów więcej skazanych dostanie zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego?
W myśl nowych przepisów komisja penitencjarna jest wyłącznie właściwym organem do orzekania o wykonaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, jeśli skazanemu wymierzono maksymalnie 4 miesiące pozbawienia wolności i odbywa on już karę w zakładzie karnym. Daje to szansę na odciążenie sądów i przyspieszenie spraw o dozór. Z drugiej strony jednak spore uprawnienia znajdą się w rękach osób, które nie posiadają sądowego doświadczenia i gwarancji niezawisłości. Trudno ocenić, jak przełoży się to na jakość prowadzonych postępowań.
Z pewnością złagodzenie przesłanki z art. 43la § 1 pkt 2 k.k.w. ułatwi części skazanym uzyskanie pozytywnego rozstrzygnięcia. Organ orzekający o dozorze będzie bowiem musiał wyjaśnić przy decyzji odmownej, jakie szczególne względy sprzeciwiają się zgodzie na dozór.
Nowe przepisy umożliwią orzekanie dozoru elektronicznego do 2 lat, kiedy skazani odbędą już przewidzianą przez przepisy część kary. Wcześniej takie osoby nie miały formalnej możliwości złożenia wniosku, dlatego w tym zakresie nowelizacja może zwiększyć liczbę skazanych, którzy uzyskali zgodę na dozór elektroniczny.
Potrzebujesz pomocy w uzyskaniu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego? Skorzystaj z pomocy adwokata!
Wprowadzenie nowego podmiotu orzekającego dozór sprawia, że jeszcze ważniejsza wydaje się pomoc adwokata, sprawy karne w zakresie dozoru staną się bowiem bardziej skomplikowane. Zgodnie z § 38 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności z dnia 21 grudnia 2016 r., w skład komisji penitencjarnej wchodzą, w szczególności, kierownicy działów penitencjarnego, ochrony oraz ewidencji lub osoby ich zastępujące. komisji penitencjarnych. Otwiera to szersze możliwości do prezentowania argumentacji pozaprawnej, związanej zwłaszcza z postawą oraz cechami osoby skazanej. Niewątpliwie w takiej sytuacji kluczowe okaże się doświadczenie podmiotów składających i popierających wnioski o dozór elektroniczny.
Można zaryzykować stwierdzenie, że elementem polityki kryminalnej państwa jest zwiększenie liczby skazanych odbywających karę w systemie dozoru elektronicznego. Świadczy o tym próba udrożnienia systemu oraz poszerzenie podstaw orzekania dozoru, w tym dozoru elektronicznego do 2 lat pozbawienia wolności. Praktyka pokazuje jednak, że przełożeni skazanych odbywających kary w zakładach karnych często kwestionują zasadność udzielania zgody na dozór elektroniczny. W tych okolicznościach pomoc obrońcy wydaje się dla powodzenia sprawy kluczowa.
Zachęcamy do bliższego zapoznania się z ofertą Kancelarii w zakresie spraw karnych.
Jeśli potrzebujesz pomocy w kategorii: odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego, kara pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, dozór elektroniczny 2022, dozór elektroniczny 2022 zmiany, odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, dozór elektroniczny do 2 lat od kiedy, dozór elektroniczny do 2 lat, dozór elektroniczny zmiany w przepisach, zachęcamy do kontaktu z adwokatem.
Ostatnie artykuły
Opieka naprzemienna to metoda na sprawowanie wspólnej opieki nad dzieckiem. Sądy przychylnie patrzą na rodziców, którzy odpowiedzialnie podchodzą do...
Czytaj więcejNaruszenie nietykalności cielesnej należy do przestępstw prywatnoskargowych. Oznacza to, że co do zasady to sam pokrzywdzony musi zająć się ściganiem...
Czytaj więcej