W okresie istnienia Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, wiele osób zostało poddanych represjom z powodów politycznych. Polegały one m.in. na osadzeniu w zakładzie karnym lub ośrodku odosobnienia. Obecnie osoby takie mają prawo uzyskać odszkodowanie za pobyt w więzieniu w PRL.
Czy pobyt w więzieniu w PRL uprawnia do odszkodowania?
Zgodnie z obowiązującym stanem prawnym, osobom represjonowanym przysługuje odszkodowanie za pobyt w więzieniu komunistycznym. Mają one także prawo do uzyskania odpowiedniego zadośćuczynienia z tego tytułu.
Czy pobyt w więzieniu stalinowskim jest uznawany za szkodę moralną i materialną?
Pobyt w więzieniu stalinowskim może stanowić o szkodzie moralnej i materialnej osoby represjonowanej. Dodać trzeba, że odszkodowania za pobyt w więzieniu komunistycznym dotyczą izolacji w okresie istnienia socjalistycznego państwa na terenie Polski, obejmując w tym zakresie odszkodowania za więzienie stalinowskie oraz odszkodowania za więzienie w stanie wojennym.
Zgodnie z ustawą z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (j.t. Dz. U. z 2021 r., poz. 1693) – osobie, wobec której stwierdzono nieważność orzeczenia, przesądzono o jej uniewinnieniu albo wydano decyzję o internowaniu w związku z wprowadzeniem w dniu 13 grudnia 1981 r. w Polsce stanu wojennego, przysługuje od Skarbu Państwa odszkodowanie za poniesioną szkodę i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę wynikłe z wydania lub wykonania takiego orzeczenia albo decyzji.
Wskazać jednak należy, że zgodnie z ugruntowanym poglądem doktryny i orzecznictwa koniecznym warunkiem dla uznania, iż określona szkoda może być dochodzona na gruncie przepisów wskazanej ustawy jest ustalenie, że istnieje bezpośredni i adekwatny związek przyczynowy między powstałą szkodą o charakterze majątkowym, a unieważnionym wyrokiem Sądu. Oznacza to, że przedmiotem roszczeń odszkodowawczych są tylko te niekorzystne następstwa, które powstały w związku z wykonaniem unieważnionego wyroku.
Podkreślić trzeba również, że zadośćuczynienie orzekane na podstawie przedmiotowego aktu prawnego, ma na celu zrównoważenie wszystkich negatywnych przeżyć i doświadczeń pokrzywdzonego związanych z niesłusznym pozbawieniem wolności. Jest ono pewnego rodzaju sankcją za naruszenie dóbr osobistych, dlatego jego zakres jest wyznaczony regulacjami prawa cywilnego, określającymi katalog dóbr osobistych, w tym naruszenia wolności człowieka, również przy uwzględnieniu jej aspektu wewnętrznego, tj. wolności od obawy i strachu, od użycia przemocy czy zrealizowania groźby, naruszenia możliwości swobodnego dysponowania wartościami osobistymi. W każdej tego typu sprawie konieczne jest, zatem dokładne oszacowanie wszystkich krzywd, które wynikają m.in. z czasu trwania izolacji oraz jej warunków, a także na nieodwracalność ich skutków również w sferze zdrowotnej.
Główne kryteria przyznawania odszkodowania za pobyt w więzieniu w PRL
Odszkodowanie za więzienie w PRL – Główne kryteria uznania za nieważne wydanego orzeczenia oraz przyznawania odszkodowania za pobyt w więzieniu w PRL obejmują warunek, aby czyn zarzucony lub przypisany pokrzywdzonemu był związany z działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego albo też orzeczenie zostało wydane z powodu takiej działalności, bądź też za opór przeciwko kolektywizacji wsi oraz obowiązkowym dostawom.


W tego typu sprawie Sąd przyzna odszkodowanie tylko wtedy, gdy – jak podkreślono już wyżej – ustali że uszczerbek majątkowy, na który wskaże Wnioskodawca pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z niesłusznym izolowaniem osoby represjonowanej.
Wysokość odszkodowania za represje stanu wojennego czy odszkodowania za więzienie stalinowskie determinują z kolej okoliczności konkretnej sprawy. Zgodnie z orzecznictwem sądowym Sądu Najwyższego, szkodą w rozumieniu prawa cywilnego, niezależnie od jej źródła, jest powstała wbrew woli poszkodowanego różnica między obecnym stanem jego majątku a tym stanem, jaki zaistniałby, gdyby nie nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. Podstawową funkcją odszkodowania jest kompensacja, co oznacza, że odszkodowanie powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan rzeczy naruszony zdarzeniem wyrządzającym szkodę. Wysokość odszkodowania powinna ściśle odpowiadać rozmiarom wyrządzonej szkody.
Pobyt w więzieniu komunistycznym — skąd wziąć informacje na temat odszkodowań?
Musisz wiedzieć, że istnieje możliwość szybkiego sprawdzenia, czy jest się osobą represjonowaną w czasach PRL.
Informacje na temat odszkodowań za pobyt w więzieniu PRL można uzyskać we wskazanym powyżej Instytucie Pamięci Narodowej lub odpowiedniej organizacji zrzeszającej osoby represjonowane za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.
W sprawie takiej można zwrócić się także do prawnika specjalizującego się w takiej tematyce, a więc adwokata lub radcy prawnego. Posiadając odpowiednią wiedzę oraz doświadczenie, będzie on w stanie udzielić szczegółowych i wyczerpujących informacji w tej tematyce.
Co zrobić, gdy wniosek o odszkodowanie za pobyt w więzieniu w PRL zostanie odrzucony?
W przypadku, gdy wniosek o odszkodowanie za pobyt w więzieniu w PRL zostanie odrzucony, należy złożyć apelację do Sądu Apelacyjnego.
Pomoc adwokata przy ubieganiu się o odszkodowanie za pobyt w więzieniu komunistycznym
Jeśli potrzebujesz pomocy w kwestii uzyskania odszkodowania za pobyt w więzieniu PRL, skontaktuj się z naszą Kancelarią. Dokonamy wstępnej bezpłatnej analizy Twojej sprawy.
Zachęcamy także do bliższego zapoznania się z ofertą Kancelarii w zakresie odszkodowań.
Jeśli potrzebujesz pomocy w kategorii: odszkodowania wojenne dla spadkobierców, odszkodowanie za pobyt w więzieniu w PRL, odszkodowanie za pobyt w więzieniu komunistycznym, odszkodowanie za więzienie stalinowskie, odszkodowania za więzienie w PRL, odszkodowanie za więzienie w stanie wojennym, adwokat Wrocław, zapraszamy do kontaktu z adwokatem.
Ostatnie artykuły
Opieka naprzemienna to metoda na sprawowanie wspólnej opieki nad dzieckiem. Sądy przychylnie patrzą na rodziców, którzy odpowiedzialnie podchodzą do...
Czytaj więcejNaruszenie nietykalności cielesnej należy do przestępstw prywatnoskargowych. Oznacza to, że co do zasady to sam pokrzywdzony musi zająć się ściganiem...
Czytaj więcej