Odpowiedzialność karna za posiadanie narkotyków w samochodzie

Co to są narkotyki?

Narkomania jako zjawisko społeczne prowadzi do wielu negatywnych zjawisk. Obejmują one zarówno problemy zdrowotne, takie jak  zatrucia organizmu i depresje, jak i środowiskowe, w postaci osłabienia oraz rozpadu więzi rodzinnych, jak również popadania w konflikty z prawem. Paradoksalnie, choć samo zażywanie narkotyków nie jest czynem karalnym, to już ich posiadanie – jak najbardziej. Także wtedy, gdy miejscem ich przechowywania jest pojazd mechaniczny, taki jak samochód.

Na wstępie zaznaczyć trzeba, że kwestie związane z narkotykami oraz odpowiedzialnością karną z tym związaną reguluje ustawa z dnia z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (j.t. Dz. U. z 2020 r., poz. 2050 z późn. zm.).

Zgodnie z jej przepisami, poprzez narkotyk należy rozumieć związek chemiczny, pochodzenia roślinnego lub syntetycznego, powodujący u człowieka obniżenie sprawności ośrodkowego układu nerwowego, a zwłaszcza kory mózgowej. Może on przybrać postać substancji psychotropowej lub środka odurzającego. Ich lista zawarta jest w załącznikach do ustawy – substancje odurzające – nr 1, substancje psychotropowe – nr 2.  

Z kolei narkomanią nazywamy stałe lub okresowe używanie w celach innych niż medyczne środków odurzających lub substancji psychotropowych, w wyniku czego może powstać lub powstało uzależnienie od nich.

Co grozi za posiadanie narkotyków we własnym samochodzie?

Musisz wiedzieć, że polski ustawodawca nie penalizuje takich czynów, jak „kupowanie czy też zażywanie narkotyków”. Takie czyny nie są karalne wprost. Karze podlega handel nimi oraz ich posiadanie, a więc każde dysponowanie tego rodzaju środkami przez sprawcę.

W tym miejscu należy przywołać uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 2011 r. (I KZP 24/10). Zgodnie z nią, posiadaniem środka odurzającego lub substancji psychotropowej w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii jest „każde władanie (dysponowanie) takim środkiem lub substancją, a więc także związane z jego użyciem lub zamiarem użycia.

(…) żaden przepis ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii nie zawiera wprost sformułowanego zakazu używania (zażywania) tego rodzaju środków, czy substancji. Jednak tylko dlatego, że przepis taki jest po prostu zbędny”.

Co grozi za posiadanie narkotyków?

Podkreślenia wymaga fakt, że posiadanie środków odurzających jest przestępstwem, uregulowanym w art. 62 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Zgodnie z nim – osoba, która posiada środki odurzające lub substancje psychotropowe, podlega karze pozbawienia wolności do trzech lat.

Co grozi za posiadanie narkotyków? Warto dodać, iż posiadanie narkotyku jest karalne bez względu na cel.  Z punktu widzenia karalności istotne jest jedynie wypełnienie przedmiotowych znamion typu czynu zabronionego, niezależnie od motywacji, czy też nastawienia sprawcy. Bez znaczenia jest także to, czy osoba odpowiedzialna posiada narkotyki w celu zbycia, udzielenia ich innej osobie, czy też w celu samodzielnego użycia.

Wobec powyższego, stwierdzić trzeba, że narkotyki w samochodzie narażają sprawcę na taką odpowiedzialność karną, jaką przepisy prawa wiążą z ich posiadaniem. Dla zaistnienia takiego przestępstwa nie ma bowiem znaczenia sposób przechowywania substancji odurzających, a więc, czy znajdują się one w mieszkaniu, piwnicy, ogrodzie, czy też pojeździe mechanicznym.

Większa waga

Musisz pamiętać, że przestępstwo posiadania narkotyków ma swoją postać kwalifikowaną, kiedy to jego przedmiotem jest znaczna ilość takich środków. W takim wypadku sprawca poddany jest zaostrzonej odpowiedzialności karnej, gdyż grozi mu kara pozbawienia wolności od roku do lat 10.

Sąd Najwyższy w swoim orzecznictwie wskazuje, że znaczna ilość narkotyków to taka, która wystarcza do jednorazowego odurzenia się co najmniej kilkudziesięciu osób.

Mniejsza waga

Z kolei gdy przestępstwo przybrało postać mniejszej wagi, w odniesieniu do sprawcy stosuje się złagodzone represje karne. Podlega on jedynie grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do jednego roku.

Mniejsza waga czynu występuje wtedy, gdy stopień społecznej szkodliwości oraz wina sprawcy są znacznie niższe, niż w przypadku podstawowej formy danego przestępstwa.

Oceniając, czy zachodzą takie właśnie okoliczności, Sądy biorą pod uwagę przede wszystkim ilość i rodzaj posiadanego narkotyku, a także osobę sprawcy przestępstwa – jego dotychczasową postawę, sytuację życiową oraz kontekst wejścia w posiadanie narkotyków.

Posiadanie środków odurzających na własny użytek

Podkreślić trzeba, iż złagodzone zasady odpowiedzialności karnej są także stosowane wobec osoby, która jest w posiadaniu narkotyków na własny użytek.

Zgodnie bowiem z art. 62a ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii – w razie posiadania środków odurzających lub substancji psychotropowych w ilości nieznacznej, przeznaczonych na własny użytek sprawcy, postępowanie karne można umorzyć jeszcze przed wydaniem postanowienia o wszczęciu śledztwa lub dochodzenia. Warunkiem jest jednak, aby przemawiała za tym okoliczność, iż orzeczenie wobec sprawcy kary byłoby niecelowe ze względu na okoliczności popełnienia czynu, a także stopień jego społecznej szkodliwości.

Kierowca czy pasażer otrzyma zarzuty za posiadania narkotyków w aucie?

Podkreślenia wymaga fakt, że przestępstwo posiadania narkotyków jest przestępstwem umyślnym, a więc jego sprawca musi chcieć je popełnić, bądź przynajmniej przewidując taki skutek, godzić się na to. Zaznaczyć także trzeba, że odpowiedzialność karna ma charakter ściśle zindywidualizowany, a więc dotyczyć może tylko i wyłącznie osoby, która faktycznie jest winna popełnienia czynu zabronionego.

Tym samym, na pytanie: „Kierowca czy pasażer otrzyma zarzuty za posiadania narkotyków w aucie?”, nie sposób odpowiedzieć jednoznacznie. Wszystko bowiem zależy od tego, którego z nich wskażą, jako osobę dopuszczającą się posiadania środków odurzających, czynności postępowania przygotowawczego. Tylko bowiem takiej osobie można postawić zarzuty karne.

Kto odpowiada za narkotyki w samochodzie? Ten, kto jest winny ich posiadania.

Nawet w przypadku właściciela, czy też osoby, która na przykład prowadziła samochód pod wpływem narkotyków sytuacja nie jest taka jednoznaczna.

Oczywiście właściciel auta będzie podejrzany w pierwszej kolejności, ale przecież może on bardzo łatwo zostać uwolniony od odpowiedzialności karnej, jeżeli postępowanie przygotowawcze wykaże, iż narkotyki pozostawiła w pojeździe osoba trzecia, która była jedynie nim przewożona, czy też nabył on samochód już z narkotykami w środku, nic o tym nie wiedząc.

Z kolei, jeśli w grę wchodzi jazda pod wpływem narkotyków, to fakt taki nie przesądza o możliwości postawienia mu zarzutów ich posiadania. Zgodnie bowiem z uchwałą Sądu Najwyższego –  z samego faktu stwierdzenia w organizmie określonej osoby obecności narkotyków, nie można wywodzić, na zasadzie swoistego automatyzmu, faktu ich posiadania przez tę osobę.

Jak wygląda procedura zatrzymania za narkotyki?

W przypadku przestępstw zagrożonych bezwzględną karą pozbawienia wolności, a taki charakter ma czyn polegający na posiadaniu narkotyków, osoba podejrzana zostaje zatrzymana przez Policję. Kiedy to może nastąpić?

Zgodnie z art. 244 Kodeksu karnego – Policja ma prawo zatrzymać osobę podejrzaną, jeżeli istnieje uzasadnione przypuszczenie, że:

• popełniła ona przestępstwo,
• zachodzi obawa ucieczki lub ukrycia się tej osoby,
• istnieje ryzyko zatarcia przez nią śladów przestępstwa,
• nie można ustalić jej tożsamości,
• istnieją przesłanki do przeprowadzenia przeciwko tej osobie postępowania w trybie przyspieszonym.

Procedura zatrzymania za narkotyki uregulowana jest szczegółowo w przepisach Kodeksu postępowania karnego.

Zgodnie z nimi, zatrzymanego należy natychmiast poinformować o przyczynach zatrzymania i o przysługujących mu prawach. Do najważniejszych z nich należy prawo:

• do skorzystania z pomocy adwokata lub radcy prawnego,
• do korzystania z bezpłatnej pomocy tłumacza, jeżeli nie włada w wystarczającym stopniu językiem polskim,
• do złożenia oświadczenia i odmowy złożenia oświadczenia, które wciąga się do protokołu zatrzymania,
• do otrzymania odpisu protokołu zatrzymania,
• do dostępu do pierwszej pomocy medycznej.

Z czynności zatrzymania sporządza się protokół. Niezwłocznie po zatrzymaniu osoby podejrzanej należy przystąpić do zebrania niezbędnych danych, a także o zatrzymaniu zawiadomić prokuratora. Zatrzymanemu na jego żądanie należy także niezwłocznie umożliwić nawiązanie w dostępnej formie kontaktu z adwokatem lub radcą prawnym, a także bezpośrednią z nimi rozmowę.

Zatrzymanego należy natychmiast zwolnić, gdy ustanie przyczyna zatrzymania, a także jeżeli w ciągu 48 godzin od chwili zatrzymania przez uprawniony organ nie zostanie on przekazany do dyspozycji Sądu wraz z wnioskiem o zastosowanie tymczasowego aresztowania. Należy go także zwolnić na polecenie Sądu lub prokuratora.

Zatrzymanego również należy zwolnić, jeżeli w ciągu 24 godzin od przekazania go do dyspozycji Sądu nie doręczono mu postanowienia o zastosowaniu wobec niego tymczasowego aresztowania albo nie ogłoszono mu tego postanowienia na posiedzeniu. W skomplikowanych procesach dotyczących przestępstw narkotykowych warto sięgnąć po wsparcie doświadczonego adwokata zajmującego się sprawami narkotykowymi.

Zaznaczyć trzeba, że ponowne zatrzymanie osoby podejrzanej na podstawie tych samych faktów i dowodów jest niedopuszczalne.

Zachęcamy do bliższego zapoznania się z ofertą Kancelarii w zakresie spraw karnych. 

Jeśli potrzebujesz pomocy w kategorii: kto odpowiada za narkotyki w samochodzie, co grozi za posiadanie narkotyków, narkotyki w samochodzie, zapraszamy do kontaktu z adwokatem.